|
Tết âm lịch là thời điểm gia đình quây quần bên nhau sau một năm dài bận rộn. Trong thời gian này nhu cầu năng lượng cơ thể của chúng ta ít hơn, nhưng ngược lại các món ăn truyền thống ngày Tết lại thường chứa nhiều năng lượng, đường, chất béo và đạm. Điều này dễ dẫn đến tình trạng dư thừa năng lượng, làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì ảnh hưởng sức khỏe. Bên cạnh đó, thói quen sinh hoạt và ăn uống dễ bị xáo trộn. Nhiều người ăn uống không đúng giờ, bỏ bữa, để bụng quá đói, ăn vội vàng hoặc ăn bù. Thêm vào đó, việc bảo quản thực phẩm dư chưa dùng hết có thể không đúng cách cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa, ung thư nhất là đối với người già, trẻ em và những người có bệnh mãn tính. Chuyên gia Dinh dưỡng Bệnh viện Nhân dân 115 đề xuất những biện pháp để bảo đảm an toàn và dưỡng chất trước, trong và sau Tết: Chuẩn bị thực phẩm an toàn và dinh dưỡng trước tết: Việc chuẩn bị thực phẩm an toàn và bảo đảm dinh dưỡng là một trong những bước quan trọng để đón một cái Tết trọn vẹn. Hãy lập danh sách các thực phẩm cần thiết, ưu tiên chọn thực phẩm tươi, và ước lượng số lượng đủ dùng để tránh tình trạng mua quá nhiều dẫn đến lãng phí. Khi mua thực phẩm, nên chọn mua tại các cửa hàng uy tín, kiểm tra độ tươi và nguồn gốc xuất xứ. Với thực phẩm chế biến sẵn, hãy chú ý chọn những sản phẩm có bao bì nguyên vẹn, rõ ràng ngày sản xuất và hạn sử dụng. Đối với bánh kẹo và đồ ngọt, ưu tiên các sản phẩm ít đường và chất bảo quản để bảo vệ sức khỏe. Bảo quản thực phẩm đúng cách rất quan trọng. Các loại thực phẩm tươi nên được lưu trữ trong tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp: 0-4°C cho ngăn mát và -18°C cho ngăn đông. Hiện nay, nhiều siêu thị và điểm bán thực phẩm uy tín vẫn hoạt động xuyên Tết, vì vậy bạn vẫn nên ưu tiên mua thực phẩm tươi hoặc trữ đông ngắn ngày thay vì trữ đông quá lâu. Trong khi đó, thực phẩm khô cần để ở nơi khô ráo, thoáng mát để giữ chất lượng tốt nhất. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng này, không chỉ bảo vệ sức khỏe cho gia đình mà còn giúp mùa Tết thêm phần ý nghĩa và tiết kiệm. Duy trì ăn uống lành mạnh trong những ngày tết: Trong không khí Tết rộn ràng, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ đóng vai trò quan trọng để bảo vệ sức khỏe và giữ gìn vóc dáng. Hãy bắt đầu bằng việc ăn uống điều độ, không bỏ bữa chính và đảm bảo bữa sáng đầy đủ. Để tránh cảm giác no quá mức, nên chia nhỏ các bữa ăn và ăn với lượng vừa phải.
|
Lựa chọn thực phẩm cân đối, đảm bảo nguồn protein từ thịt nạc, cá, đậu phụ, hoặc trứng, kết hợp với rau xanh và trái cây để cung cấp chất xơ và vitamin cần thiết. Đối với tinh bột, hãy sử dụng với lượng vừa phải, ưu tiên ngũ cốc nguyên cám thay vì bánh chưng, bánh tét nhiều dầu mỡ.
Cần kiểm soát những món ăn chứa nhiều đường, muối và dầu mỡ. Hạn chế tiêu thụ đồ chiên, xào và bánh kẹo ngọt; tránh ăn quá nhiều dưa muối, củ kiệu vì lượng muối cao có thể gây hại cho sức khỏe. Rượu bia cũng nên sử dụng có chừng mực, tránh uống khi đói để giảm nguy cơ ảnh hưởng đến dạ dày.
Khôi phục chế độ ăn uống lành mạnh sau tết
Sau Tết, việc trở lại với thói quen ăn uống và sinh hoạt bình thường không chỉ giúp cơ thể phục hồi mà còn tránh lãng phí thực phẩm. Đầu tiên, hãy kiểm tra lại hạn sử dụng và chất lượng thực phẩm còn lại trong nhà. Bạn có thể tận dụng thực phẩm dư thừa một cách sáng tạo bằng cách biến chúng thành những món ăn đơn giản như cháo, salad hoặc súp.
|
Ảnh minh họa: Nguồn Inetrnet |
Để khôi phục chế độ ăn uống cân đối, hãy tăng cường rau xanh và trái cây trong thực đơn để thanh lọc cơ thể. Uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Đồng thời, cần tránh tiếp tục tiêu thụ các món ăn chứa nhiều dầu mỡ hoặc đường để ngăn ngừa tình trạng dư thừa năng lượng.
Song song với việc ăn uống lành mạnh, việc vận động cũng đóng vai trò quan trọng. Tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc tập thể dục đều đặn sẽ giúp tiêu hao năng lượng dư thừa và tăng cường sức khỏe.
Tránh sử dụng thực phẩm ôi thiu hoặc chế biến quá lâu để giảm nguy cơ ngộ độc. Hãy lắng nghe cơ thể và chỉ ăn uống vừa đủ, tránh ép buộc bản thân hoặc duy trì những thói quen ăn uống không lành mạnh.
Với sự chú ý và điều chỉnh hợp lý, bạn sẽ nhanh chóng lấy lại trạng thái cân bằng sau những ngày Tết, sẵn sàng cho một năm mới khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Chú ý thực hành để đảm bảo an toàn thực phẩm và dinh dưỡng lành mạnh
An toàn thực phẩm và dinh dưỡng lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe. Khi chế biến thực phẩm, cần rửa tay sạch và sử dụng dụng cụ riêng cho thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm khuẩn chéo. Thực phẩm cần được nấu chín kỹ, đặc biệt là thịt, cá và trứng, với nhiệt độ đạt ít nhất 70°C để đảm bảo an toàn. Hạn chế các phương pháp chế biến nhiều dầu mỡ, thay vào đó là hấp, luộc hoặc nướng. Chế độ ăn uống cần cân đối giữa các nhóm thực phẩm, tăng cường rau xanh, trái cây, sử dụng tinh bột nguyên cám như gạo lứt và giảm lượng muối, đường, chất béo xấu.
Ngoài ra, không sử dụng thực phẩm ôi thiu, mốc, hoặc các loại chế biến sẵn nhiều dầu mỡ và muối. Nên ưu tiên lựa chọn thực phẩm theo mùa vì tươi ngon và giá cả hợp lý hơn. Để hạn chế lãng phí, hãy lên kế hoạch mua sắm, sử dụng hết thực phẩm đã mua và tái chế thực phẩm thừa thành các món ăn khác nhưng tránh để nhiều ngày (ít hơn 2 ngày).
Quan tâm đến nguồn gốc thực phẩm, ưu tiên sản phẩm địa phương và tránh hàng hóa không rõ nguồn gốc. Học cách chế biến món ăn lành mạnh bằng cách giảm muối, đường, sử dụng gia vị tự nhiên, hấp và luộc thay vì chiên. Giáo dục gia đình về an toàn thực phẩm, cùng nấu ăn và thực hành chế độ ăn uống lành mạnh. Duy trì chế độ ăn uống khoa học bằng cách ghi chép thói quen ăn uống, dị ứng thực phẩm và tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng khi cần thiết. Khi cơ thể có triệu chứng bất thường, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra. Những thực hành này không chỉ đảm bảo an toàn mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn và gia đình.
Kết luận
Thực hành an toàn thực phẩm không
chỉ là chìa khóa bảo vệ sức khỏe mà còn là nền tảng xây dựng lối sống chất
lượng và phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Việc lựa chọn thực phẩm tươi
ngon, chế biến lành mạnh, và duy trì chế độ ăn uống cân đối góp phần quan trọng
trong việc nâng cao thể chất và tinh thần. Đồng thời, giảm lãng phí thực phẩm,
ưu tiên nguồn gốc rõ ràng và lan tỏa ý thức an toàn thực phẩm trong gia đình sẽ
tạo nên một thói quen tốt, lan tỏa giá trị tích cực. Hãy biến sự quan tâm đến
dinh dưỡng và sức khỏe thành thói quen hàng ngày, lựa chọn thông minh và duy
trì sự cân bằng giữa dinh dưỡng và vận động để chăm sóc sức khỏe toàn diện cho
bản thân và gia đình.
BS.CKII Võ Thanh Dinh – Phó trưởng khoa Dinh Dưỡng – Bệnh viện Nhân dân 115
