Logo Bệnh viện Nhân dân 115
17/03/2020 14:13

Điều trị dò màng cứng xoang hang bằng xạ phẫu Gamma knife

Có 3 phương pháp điều trị chính dò động mạch màng cứng xoang hang là: phẫu thuật, DSA can thiệp tắc mạch và xạ phẫu Gamma knife. Trong đó xạ phẫu Gamma knife là phương pháp có ưu điểm là không xâm lấn và thời gian nằm viện ngắn.

1. Dò màng cứng xoang hang là gì?

Dò động mạch màng cứng xoang hang là bất thường thông nối của động mạch và phần tĩnh mạch của hệ thống tĩnh mạch định vị trên bề mặt màng cứng. Động mạch nuôi gồm các nhánh động mạch màng não, dẫn lưu tĩnh mạch là xoang màng cứng hoặc của màng não hoặc tĩnh mạch dưới màng nhện.


2. Biểu hiện thường gặp của dò màng cứng xoang hang?

-Triệu chứng thường xuất hiện từ từ, kín đáo với biểu hiện: đỏ mắt, sung huyết kết mạc kéo dài không đáp ứng với những điều trị nội khoa thông thường. Lâu dài nếu không được điều trị đúng gây ứ trệ tuần hoàn tĩnh mạch mắt: tăng nhãn áp thứ phát (tăng áp lực thượng củng mạc), tổn thương đáy mắt (phù gai thị, teo gai thị, xuất huyết võng mạc) gây mờ mắt.

-Liệt vận nhãn: sụp mi, nhìn đôi, hạn chế vận động mắt.

-Nếu ứ trệ tuần hoàn tĩnh mạch vỏ não lâu dài gây dãn tĩnh mạch não, xuất huyết não.


3. Phát hiện bệnh bằng cách nào?

-Siêu âm Doppler động mạch cảnh tĩnh mạch mắt. Ghi nhận: tĩnh mạch mắt giãn to, có tình trạng thông nối động tĩnh mạch, tĩnh mạch mắt bị động mạch hóa.


-CT scan sọ não cản quang: xoang hang – tĩnh mạch mắt giãn to. Có thể thấy tĩnh mạch nông vỏ não, tĩnh mạch tiểu não giãn to.



- MRI sọ não cản từ: xoang hang – tĩnh mạch mắt giãn to. Có giá trị phát hiện giãn tĩnh mạch não, phù não do tĩnh mạch não bị ứ trề tuần hoàn.


-Chụp mạch máu não xóa nền (DSA): DSA ghi nhận luồng thông từ động mạch - xoang hang – tĩnh mạch dẫn lưu ngay thì động mạch.



4. Điều trị bệnh như thế nào ?

-Có 3 phương pháp điều trị chính.

+Phẫu thuật: phương pháp điều trị xâm lấn, dễ tai biến.

+DSA can thiệp tắc mạch.

+Xạ phẫu gamma knife.

-Trong đó xạ gamma knife là phương pháp không xâm lấn, thời gian nằm viện ngắn. Thường ứng dụng trong các tình huống sau: dò lưu lượng thấp, sau điều trị tắc mạch còn sót.

-Xạ gamma knife có tác dụng điều trị bệnh qua cơ chế sau:

+Phù tế bào nội mô.

+Thoái hóa tế bào nội mô và hoại tử.

+Tăng sinh lớp ngoại mạc mạch máu.

+Hẹp lòng mạch máu.

+Thuyên tắc và làm hẹp lòng mạch máu.

+Tắc nghẽn dò mạch cảnh xoang hang.



5. Hiệu quả điều trị qua một trường hợp lâm sàng.

-Bệnh nhân nữ 71 tuổi, chẩn đoán dò màng cứng xoang hang trái gây đau đầu, sung huyết kết mạc mắt, đỏ mắt trái.

-Sau 3 tháng điều trị bằng xạ phẫu gamma knife: bệnh nhân không còn đau đầu, mắt hết đỏ, giảm lồi mắt.


6. Theo dõi sau điều trị

-Khám lâm sàng hàng tháng sau điều trị hoặc khi có triệu chứng bất thường.

-MRI sọ não được chỉ định mỗi 6 tháng để đánh giá thay đổi cấu trúc trong tổn thương.

 

Tóm lại, xạ gamma knife là phương pháp điều trị hiệu quả, biến chứng rất thấp. Dò động mạch màng cứng lành tính được điều trị với xạ gamma knife có tiên lượng tốt.


BS. Bùi Thanh Hiếu

Khoa Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Nhân dân 115


 

TỔNG ĐÀI ĐẶT LỊCH KHÁM BỆNH

028 1080