Logo Bệnh viện Nhân dân 115
10/12/2019 11:03

BS.CK2 Nguyễn Thiện Nhân: Khám tổng quát có thể phát hiện được bệnh gì?

Để giải đáp các thắc mắc về việc khám tổng quát và tầm soát ung thư, AloBacsi đã mời BS.CK2 Nguyễn Thiện Nhân - khoa Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Nhân dân 115 trả lời tường tận về vấn đề này.

BS.CK2 Nguyễn Thiện Nhân - khoa Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Nhân dân 115


NỘI DUNG BUỔI TƯ VẤN

Khám tổng quát là làm những gì, và có thể phát hiện được bệnh gì ạ?

Đây là một câu hỏi khá hay. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cần hiểu những vấn đề liên quan đến việc khám tổng quát.

Trước tiên, chúng ta biết rằng người đi khám tổng quát thường không có triệu chứng gì, khác với trường hợp khám bệnh khi chúng ta đã có triệu chứng nào đó như ho, đau ngực,...

Đối với trường hợp khám tổng quát, tức là hiện tại đối tượng đi khám không có triệu chứng nào và họ muốn khám xem hiện tại trong người có bệnh lý gì hay không nhằm phát hiện sớm và có thể chữa trị kịp thời.

Mục tiêu là tìm ra những rối loạn, bất thường mà hiện tại người khám tổng quát hoàn toàn chưa có. Khác với một trường hợp là đi khám bệnh, tức người bệnh đã có triệu chứng nào đó và bác sĩ sẽ tập trung vào nhóm bệnh đó. Còn trường hợp khám tổng quát là sau khi khám, bác sĩ có thể phát hiện về mặt cận lâm sàng như sờ thấy tổn thương hoặc trên X-quang phổi, siêu âm bụng thấy những bất thường. Lúc này, bác sĩ sẽ khoanh vùng nhóm bệnh lý đó, tập trung vào điều trị bệnh đó.

Việc khám tổng quát sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan cũng như chủ quan. Ví dụ với trường hợp khám tổng quát với những bước rất đơn giản như khám lâm sàng, không chụp phim kiểm tra hay siêu âm thì sẽ có những tổn thương khi khám lâm sàng không phát hiện được nhưng chụp phim hoặc siêu âm thì chúng ta mới phát hiện.

Ngoài ra, tùy thuộc vào gói khám tổng quát sẽ bao gồm những phương pháp nào. Chẳng hạn công ty đăng ký khám tổng quát cho nhân viên gói khám tổng quát lâm sàng tối thiểu thì sẽ có những trường hợp mặc dù đã khám tổng quát nhưng sẽ có những bệnh lý, triệu chứng mà trong đợt đó chúng ta không phát hiện được.

Đồng thời bệnh lý thì không có tính chất dừng tại chỗ và có thể trong thời điểm đó, chúng ta có những rối loạn nhưng trong mức độ rất nhẹ. Tuy nhiên thể này có thể sau 1 - 2 tháng thì bệnh lý sẽ diễn tiến thêm. Và đó cũng là lý do khi bệnh nhân khám tổng quát cho kết quả bình thường nhưng về sau lại mắc thêm những bệnh lý khác.

Độ tuổi nào nên bắt đầu khám tổng quát định kỳ? Bao lâu tiến hành một lần ạ? Trẻ em có cần khám tổng quát định kỳ hay không?

Chúng ta biết rằng bệnh tật có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, không riêng lứa tuổi bắt đầu lao động hoặc lớn tuổi, kể cả trẻ em.

Khi chào đời, người đó đã được khám tổng quát. Những em bé sau khi sinh sẽ được bệnh viện yêu cầu sau 1 tháng phải cho trẻ tái khám, thậm chí sẽ cho chủng ngừa, khám xem có bị tăng cân hay không. Đây có thể xem là một hình thức khám tổng quát nhưng sẽ chú trọng về dị tật bẩm sinh, những rối loạn mang tính bẩm sinh hoặc di truyền mà trước đó chưa phát hiện thì bây giờ các bác sĩ sẽ kiểm tra và khám lại.

Sau đó, các bé được vào các trường cấp 1, cấp 2, cấp 3 cũng sẽ có những đợt khám tổng quát học đường. Thì lúc này để tìm ra những bệnh lý mang tính chất thông thường hoặc là những bất thường như qua những đợt khám sẽ phát hiện ra những bé có tật về khúc xạ. Hoặc những trường hợp bị béo phì hoặc suy dinh dưỡng thì cũng là một dạng khi chúng ta khám sức khỏe tổng quát định kỳ.

Sau đó, chúng ta bước chân vào đại học thì lại có những đợt sinh viên cũng phải được khám sức khỏe định kỳ. Như vậy mục đích khám cũng là tìm ra những bất thường, những bệnh lý mà trong quá trình từ lúc sinh ra đến thời điểm đó có những bệnh lý gì hay không.

Sau khi chúng ta bước vào công việc, vào xã hội thì chúng ta thấy rằng hằng năm, các cơ quan đều tổ chức cho nhân viên khám sức khỏe định kỳ. Và còn tùy thuộc vào chi phí, gói sức khỏe ở cơ quan đó hỗ trợ cho người lao động được những mức độ khám như thế nào.

Tuy nhiên, có những trường hợp, những người lớn tuổi khi họ về hưu hoặc không đi làm thì những trường hợp này rất ý thức tự đi khám, kiểm tra xem mặc dù vào thời điểm đó, người đó chưa có cảm giác về rối loạn hay khó chịu. Nhưng họ ý thức được vấn đề sức khỏe thì họ vẫn chủ động đề nghị bệnh viện đa khoa nào cho khám tổng quát.

Nhìn chung, việc khám tổng quát luôn phải được thực hiện. Và đây cũng là một trong những phương pháp được khuyến khích thực hiện bởi có thể phát hiện bệnh sớm.


Trước khi khám tổng quát, mọi người cần chuẩn bị gì ạ?

Trong quá trình khám tổng quát, sau này ngoài việc khám lâm sàng của người bác sĩ, bệnh nhân sẽ được xét nghiệm máu, nội soi.

Vì thế, bệnh nhân cần nhịn ăn và nhịn uống vào buổi sáng trước khi thực hiện nội soi. Chẳng hạn trong gói khám tổng quát của đơn vị này, người nhân viên được xét nghiệm thêm đường huyết thì khi người này có uống cafe trước khi xét nghiệm sẽ dẫn đến kết quả sai. Hoặc trong đơn khám tổng quát lần này, bệnh nhân được kiểm tra nội soi nhưng bệnh nhân có ăn trước thì bác sĩ làm nội soi sẽ không thể phát hiện được bệnh.

Ngoài ra, khi bệnh nhân chuẩn bị khám tổng quát, không nên sử dụng chất kích thích. Ở một số trường hợp nhạy cảm với cafe nên khi uống vào, nhịp tim của bệnh nhân sẽ rất nhanh và bác sĩ sẽ nghĩ đây là triệu chứng của rối loạn tim mạch. Hoặc phụ nữ đang trong giai đoạn hành kinh thì không nên đi khám vì một số cơ quan liên quan đến nội tiết thay đổi (như tuyến vú, phụ khoa, khung chậu,...). Khi khám như vậy thì việc khám lâm sàng sẽ bị sai lệch đi. Vì thế, phụ nữ nên khám vào những ngày sạch kinh sẽ thuận tiện và dễ dàng hơn cho bác sĩ thăm khám và bản thân người khám.

Một vấn đề khác khi khám tổng quát, bệnh nhân nên mặc những trang phục thuận tiện, thoải mái để nếu bác sĩ có yêu cầu siêu âm hoặc chụp X-quang cần thay đổi trang phục sẽ dễ dàng hơn.

Một số người phải uống thuốc say xe, thuốc cảm, các thuốc điều trị bệnh mạn tính thì có ảnh hưởng đến kết quả khám hay không?

Ở một độ tuổi nào đó thì một số người phải sử dụng thuốc và mang tính là mạn tính. Những loại thuốc như say xe, thuốc cảm, các thuốc mạn tính đối với người khám tổng quát vẫn có thể sử dụng được. Nhưng người khám phải thông báo với bác sĩ về những loại thuốc bản thân đang sử dụng, phải dùng trong bao lâu và đã dùng gần nhất vào thời điểm nào để có chỉ định thích hợp.

Khám tổng quát có bao gồm tầm soát ung thư không ạ?

Khám tổng quát là bao gồm khám chung cho tất cả loại bệnh, không khám đặc thù căn bệnh nào cả. Còn tầm soát thì không chỉ tầm soát riêng về bệnh lý ung thư mà còn tầm soát về tim mạch, tầm soát về bệnh lý tiểu đường, tầm soát bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Chính vì vậy, trong gói khám tổng quát không bao gồm tầm soát những bệnh lý chuyên khoa khác.

Tuy nhiên việc khám tổng quát cũng có thể phát hiện những trường hợp liên quan về ung bướu thì bác sĩ sẽ cho tầm soát theo hướng ung bướu. Một số trường hợp phát hiện triệu chứng bệnh lý về tim mạch, bệnh lý về mạch vành thì bác sĩ sẽ đề nghị khám chuyên khoa về mạch vành. Hoặc khi phát hiện ra các bệnh lý về phổi thì bệnh nhân sẽ được khám chuyên khoa về hô hấp.

Tiếp theo: Tầm soát ung thư là làm những gì?

 

 

Chương trình được phối hợp thực hiện bởi 
Bệnh viện Nhân dân 115 và Cổng thông tin Tư vấn Sức khỏe AloBacsi.com


TỔNG ĐÀI ĐẶT LỊCH KHÁM BỆNH

028 1080