Đó là một nam thanh niên 19 tuổi tên N.T.N. Sau khi chơi đá banh về, người bệnh cảm thấy tê 2 bàn chân, đi đứng không vững. Sau đó 1 ngày, người bệnh bắt đầu thấy tê cả 2 bàn tay, tuy nhiên, người bệnh nghĩ là do chơi bóng quá sức nên vẫn chưa chịu đi khám.
Ngày nhập viện, người bệnh hoàn toàn không cử động được 2 chân kèm yếu 2 tay nhiều hơn nên được đưa vào khoa cấp cứu Bệnh viện Nhân dân 115 và được chuyển vào khoa Nội thần kinh.
Sau khi được thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết, người bệnh được chẩn đoán mắc hội chứng Guillain-Barré.
Đây là một tình trạng viêm đa dây thần kinh cấp tính, tiến triển nhanh, gây ra yếu liệt cơ.
Theo đa số tác giả thì nguyên nhân là do hệ miễn dịch của cơ thể tấn công vào các dây thần kinh của cơ thể đó hay còn gọi là tự miễn. Thường khởi phát sau một đợt nhiễm khuẩn hoặc nhiễm siêu vi.
Ở những thể nặng nhất hội chứng Guillain-Barré, người bệnh có thể có biểu hiện suy hô hấp do bị yếu liệt cơ hô hấp. Đây là một tình trạng cấp cứu.
Để chẩn đoán hội chứng này, ngoài việc thăm khám lâm sàng, các bác sĩ có thể cần phải làm vài xét nghiệm, trong đó có chọc dịch não tủy, đo điện cơ…
Tất cả người bệnh mắc hội chứng Guillain-Barré đều cần nhập viện để điều trị.
Ngoài những biện pháp giúp giảm nhẹ triệu chứng, hiện nay có hai phương pháp được chứng minh giúp đẩy nhanh tốc độ hồi phục và làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, đó là phương pháp thay huyết tương (TPE) hoặc truyền Immunoglobulin (IVIG).
Trong phương pháp thay huyết tương, máu người bệnh sẽ được rút ra khỏi cơ thể và sau đó sẽ được tách làm 2 thành phần, phần huyết tương và phần tế bào máu. Phần huyết tương của người bệnh chứa các kháng thể tự miễn gây bệnh sẽ được thay mới. Phần huyết tương được thay mới cùng với phần tế bào máu ban đầu sẽ được truyền trở lại cơ thể người bệnh. Khi được áp dụng trong giai đoạn sớm, hiệu quả của phương pháp thay huyết tương là khá tốt: giúp giảm tỉ lệ tử vong, giảm xác suất các di chứng và rút ngắn thời gian điều trị.
Một phương pháp khác trong điều trị hội chứng Guillain-Barré là truyền Immunoglobulin (IVIG). Các globulin miễn dịch được đưa vào cơ thể người bệnh sẽ giúp trung hòa và ức chế sự sản xuất các kháng thể tự miễn.
Trở lại tình trạng người bệnh N.T.N, sau khi chẩn đoán, các bác sĩ đã đưa ra 2 phương án điều trị là thay huyết tương hoặc truyền Immunoglobulin (IVIG), cũng như giải thích kỹ về các rủi ro, lợi ích, chi phí của mỗi phương pháp. Người bệnh và gia đình đã bàn bạc và lựa chọn phương pháp thay huyết tương.
Cùng ngày, người bệnh được chuyển xuống khoa Hồi sức tích cực - chống độc để được tiến hành thay huyết tương.
Ghi nhận lúc mới vào khoa Hồi sức tích cực chống độc: Người bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt, thở khí phòng, mạch: 95 lần/phút, huyết áp: 100/60 mmHg, không khó thở, yếu tứ chi với sức cơ hai chân là 0/5, sức cơ hai tay là 2/5, kết quả chọc dịch não tuỷ (được làm tại khoa Nội thần kinh) ghi nhận có phân ly đạm tế bào. Người bệnh ngay sau đó được điều trị triệu chứng, chăm sóc toàn diện và thay huyết tương.
Kỹ thuật thay huyết tương tại khoa Hồi sức
tích cực – Chống độc Bệnh viện Nhân Dân 115
Sau liệu trình thay huyết tương 5 lần, tình trạng người bệnh đã cải thiện rõ rệt. Hiện tại, người bệnh đã có thể tự đi lại được, sức cơ hai chân của người bệnh là 5/5, sức cơ hai tay là 5/5. Người bệnh được dự tính sẽ chuyển lại khoa Nội thần kinh để tiếp tục theo dõi vài ngày trước khi xuất viện.
Qua kết quả điều trị người bệnh N.T.N, chúng ta có thể thấy được hai điều:
1. Hội chứng Guillain-Barré hoàn toàn có thể được điều trị được nếu như được chẩn đoán và can thiệp sớm.
2. Thay huyết tương là kỹ thuật đáng tin cậy, an toàn và hiệu quả cho người bệnh mắc hội chứng Guillain-Barré.
Từ lâu nay, tại khoa Hồi sức tích cực – Chống độc Bệnh viện Nhân Dân 115 đã áp dụng rất thành công kỹ thuật thay huyết tương để chữa trị cho những người bệnh mắc hội chứng Guillain – Barré cũng như nhiều bệnh lý khác như: nhược cơ, viêm tụy cấp do tăng Triglyceride máu…
Tham khảo:
1. Lê Minh (2017). Tiếp cận chẩn đoán bệnh thần kinh ngoại biên. Sách Thần kinh học, Bộ môn Thần kinh – Đại học Y Dược TP HCM, NXB Y học.
2. Allan H. Ropper and Robert H. Brown (2019). Diseases of the Peripheral Nerves. Adam and Victor’s Principles of Neurology, The MCGraw-Hill Companies, 11th edition.
BS Phạm Mai Hưng
Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc Bệnh viện Nhân Dân 115
