Thưa BS,
ThS.BS Võ Tuấn Khoa - khoa Nội tiết, Bệnh viện Nhân Dân 115:
Kính chào chị Tuyết,
Như vậy, việc theo dõi mức đường huyết ở người đái tháo đường là rất quan trọng với mục đích:
- Xem xét cơ sở để điều chỉnh cách thức điều trị hàng ngày
- Cho biết người bệnh có nguy cơ bị nguy hiểm khi đường huyết quá cao hay đường huyết quá thấp
- Đánh giá tác động của thay đổi trong ăn uống và tập luyện lên mức đường huyết
Ngày nay với sự phát triển của công nghệ, việc đo glucose huyết trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn bằng thiết bị cầm tay gọi là máy đo đường huyết cá nhân. Máy đọc kết quả bằng cách phát hiện lượng glucose trong máu.
Nguyên tắc đo như sau: người thử lấy lượng ít máu thường ở đầu ngón tay bằng cách chích vào da, sau đó đưa giọt máu này vào que thử và gắn que thử vào máy đo; khi đó glucose trong mẫu thử sẽ phản ứng với chất thử có sẵn trong que, dưới tác dụng của điện cực để hiển thị kết quả đo trong vài chục giây.
Lưu ý kết quả glucose huyết trong máy thử cá nhân thường cao hơn 10-15% glucose huyết thử trong phòng thí nghiệm bệnh viện.
Theo Hội Đái tháo đường Hoa Kỳ năm 2018, ở người trưởng thành không có tiển sử đái tháo đường trước đó, kết quả đo glucose máu bằng máy thử cá nhân có thể được xem là ngưỡng bình thường khi đường huyết sáng đói và trước các bữa ăn dưới 5.4 mmol/L (100 mg/dL); đường huyết 2 giờ sau ăn dưới 7.8 mmol/L (140 mg/dL).
Tuy nhiên, đây là một thiết bị kỹ thuật nên chúng ta cần biết một số yếu tố ảnh hưởng đến tính chính xác của kết quả thử:
- Chất lượng que thử: còn hạn dùng? Bảo quản đúng cách?
- Cách thức thử máu: có rửa tay và lau khô tay? Nếu sát trùng bằng cồn thì có để khô hẳn mới lấy giọt máu đầu ngón tay?
- Lượng hồng cầu trong máu bị thiếu làm kết quả không chính xác. VD: người bệnh bị thiếu máu
- Một số chất trong máu làm ảnh hưởng kết quả đo như vitamin C, acid uric, acetaminophen…
Trước khi thử máu bằng máy thử đường cá nhân, cần phải- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Nên chọn dòng máy thử đường có phân phối tại Việt Nam với tờ hướng dẫn tiếng Việt cụ thể cũng như có thể mua que thử thuận tiện và dễ dàng.
- Kiểm tra hạn sử dụng của que thử. Lưu ý một số dòng que thử có thể dùng cho đến hết hạn ghi trên hộp, một số chỉ dùng 3-6 tháng sau khi mở nắp mặc dù còn hạn sử dụng xa hơn
- Kiểm tra đơn vị của kết quả là mg/dL hay mmol/L. Cách chuyển đổi đơn giản bằng cách nhân hay chia cho 18 (VD: 7.8 mmol/L → tương đương 7.8 x 18 = 140 mg/dL và ngược lại 140 mg/dL → tương đương 140/18 = 7.8 mmol/L).
Lưu ý: báo kết quả gốc cho bác sĩ mà không nhất thiết đổi ra đơn vị.
Trở lại câu hỏi của chị, không có khái niệm thời điểm tốt hay xấu để đo glucose huyết bằng máy cá nhân hay máy ở phòng xét nghiệm bệnh viện, mà quan trọng là thời điểm đo lúc nào (trước ăn, sau ăn 2 giờ hay bất kỳ). Dựa trên kết quả và thời điểm đo, các bác sĩ sẽ đưa ra các khuyến cáo phù hợp.
Thân ái.
Trích nội dung chương trình Tư vấn trực tuyến
thực hiện bởi trang tin AloBacsi.vn và Bệnh viện Nhân Dân 115
