Vừa qua, Bệnh viện Nhân dân 115 đã tiếp nhận một trường hợp dị vật đâm xuyên hốc mắt, người bệnh là nam giới, sinh năm 1978, địa chỉ tại Bình Minh, Cái Vồn, Vĩnh Long. Theo đó lúc 08h00, ngày 01/6/2022 người bệnh là phụ hồ làm công việc đang dây để đóng cốt pha đổ bê tông. Người bệnh dùng một đoạn dây chỉ nhợ 20m cột một cây đinh 5cm đóng chặt cố định một điểm, sau đó người bệnh dùng sức kéo căng dây này đến vị trí đóng cây đinh dài 5cm làm mốc tiếp theo, nhưng cây đinh thứ hai đóng có vẻ không chặt như cây đinh thứ nhất vì vậy khi người bệnh kéo căng dây và quấn được 2 vòng thì cây đinh thứ hai đột ngột bung ra lao vào mắt phải của người bệnh. Sau đó người bệnh thấy tối đen và gọi mọi người tới hỗ trợ. Sau khi sơ cứu tại Trạm y tế xã thì được chuyển lên Bệnh viện tại Cần Thơ, sau đó người bệnh được chuyển đến điều trị tại một bệnh viện chuyên khoa về mắt tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tại bệnh viện chuyên khoa mắt này: người bệnh được xử trí tiếp tục, hút mủ, chích kháng sinh nhưng tình trạng không cải thiện nên người bệnh được múc nội nhãn mắt phải.
Sau đó, dựa trên kết quả chẩn đoán hình ảnh nhận thấy người bệnh có dị vật đâm xuyên mắt phức tạp vì vậy người bệnh chuyển đến Bệnh viện Nhân dân 115 lúc 22h37 ngày 3/6/2022. Tại thời điểm nhập khoa Cấp cứu tổng hợp, các bác sĩ nhận định: Dị vật đinh kim loại 5cm xuyên ổ mắt (P), qua xoang sàng, xoang bướm (P), đâm đầu nhọn đi cạnh trái khe thần kinh thị giác mắt (P) và đầu nhọn nằm gần thành trái xong bướm (P). Sau khi được xem xét kỹ lưỡng từ ý kiến chuyên môn và tình hình người bệnh, các bác sĩ đề nghị: hội chẩn viện chuyên khoa Mắt, Tai Mũi Họng, Ngoại Thần kinh, Gây mê hồi sức để loại trừ biến cố khi rút đinh. Kết luận từ hội chẩn viện nguy cơ chảy máu thấp do đó quyết định hướng điều trị: phẫu thuật lấy dị vật hốc mắt (P), phối hợp với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng cầm máu mũi (P).
Xuyên đêm, các bác sĩ
khẩn trương thực hiện xét nghiệm tiền phẫu, báo cáo mổ cấp cứu, người bệnh được
gây mê nội khí quản và thực hiện phẫu thuật. Bác sĩ cắt chỉ khâu kết mạc và củng
mạc (múc nội nhãn trước đó), thám sát vùng sau nhãn cầu, ghi nhận đầu kim loại,
dùng kiềm mang kim kẹp gắp được dị vật là đinh kim loại dài 5cm, không ghi nhận
chảy máu. Sau đó tiến hành nạo hút sạch túi củng mạc, rửa túi củng mạc bằng
Povidin 10%, khâu đóng củng mạc, kết mạc.
Sau phẫu thuật, người bệnh
được dùng kháng sinh, giảm đau, vệ sinh mắt mỗi ngày. Kết quả sau 3 ngay phẫu
thuật vùng mắt giảm đau, giảm tiết dịch cùng đồ kết mạc mắt (P).
Theo chia sẻ của các
bác sĩ sau ca phẫu thuật nêu trên, về góc độ chuyên môn cần lưu ý đối với dị vật
xuyên hốc mắt: Vỡ nhãn cầu; Xuyên trần hốc mắt vào não; Xuyên xoang bướm: tổn
thương động mạch cảnh trong, gây tổn thương thần kinh thụ trong ống thị, rò dịch
não tủy, nhiễm trùng não màng não; Biến cố nguy hiểm nhất là chảy máu động mạch
cảnh trong khi rút đinh. Vì vậy, để phòng ngừa biến cố có thể xảy ra cho người
bệnh: Khảo sát kỹ đầy và hướng xuyên của đinh hoặc xị vật. Khi lấy dị vật phải
dứt khoát và theo hướng của dị vật, không lắc, đung dưa làm lòng đầu dị vật, nếu
đầu đinh gần với động mạch cảnh trong, cần lấy dị vật tại phòng DSA. Từ đó, có
thể thấy vai trò phối hợp các chuyên khoa để xử trí đảm bảo an toàn người bệnh
khi lấy dị vật hốc mắt là vô cùng cần thiết.
Đặc biệt, theo các bác sĩ chia sẻ trước đây bệnh viện cũng đã từng tiếp nhận và cứu chữa thành công những trường hợp dị vật hốc mắt tương tự. Các bác sĩ cảnh báo, đối với dị vật hốc mắt nếu không được xử trí kịp thời có thể dẫn đến thương tật vĩnh viễn như mù lòa, gây tổn thương thần kinh thậm chí các trường hợp dị vật đâm sau và phức tạp có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng dẫn đến tử vong. Nguyên nhân chủ yếu do việc thiếu tuân thủ các biện pháp an toàn lao động khi thực hiện các thao tác công việc trong lao động, sinh hoạt hằng ngày.
Chính vì vậy, các bác sĩ đưa ra khuyến cáo đối với các thao tác liên quan đến vật sắc nhọn, có tình trạng căng dây kết nối đầu các vật nhọn khi lao động, sinh hoạt cần phải trang bị các phương tiện phòng hộ như kính bảo hộ, nón bảo hộ có tấm chắn và đặc biệt lưu ý cẩn trọng tuyệt đối tuân thủ khuyến cáo về an toàn khi thao tác, lao động để phòng tránh các sự cố dị vật hốc mắt như trường hợp chia sẻ nêu trên.
BS.CKII Bùi Trung Dũng
Phó Trưởng khoa Khoa Răng Hàm Mặt – Mắt
