Chăm sóc vết thương vô khuẩn - cắt chỉ

A.    CHĂM SÓC VẾT THƯƠNG VÔ KHUẨN

I.       MỤC ĐÍCH

- Che chở ngăn vết thương tránh bội nhiễm.

- Làm sạch vết thương.

- Cầm máu nơi vết thương.

- Thấm hút các dịch tiết.

II.    CHỈ ĐỊNH

- Băng bị dơ hay ướt.

- Tróc băng keo.

- Nghi vết may nhiễm khuẩn.

III.  CÁC BƯỚC CÔNG VIỆC

1. Chuẩn bị NB

- ĐD mang khẩu trang đến kiểm tra số phòng, số giường, họ tên, tuổi NB.

- Báo và giải thích cho NB biết việc sắp làm.

- Quan sát và đánh giá tình trạng vết thương.

- Về phòng rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh, soạn dụng cụ đầy đủ và phù hợp.

2. Chuẩn bị dụng cụ

2.1. Dụng cụ vô khuẩn:

- Khăn trải mâm vô khuẩn.

- 1 kềm kelly (1 nhíp).                                                         

- Chum dung dịch sát khuẩn (cồn iode 1^o/_o hoặc Betadine 10%).   

- Gòn viên, gạc.   

* Hoặc Bộ thay băng vô khuẩn đóng gói sẵn gồm: 1 kềm kelly (1 nhíp), chén chum dung dịch sát khuẩn, gòn viên, gạc.                                                                                                

2.2. Dụng cụ sạch:

- Mâm.

- 01 kềm sạch (nếu cần)

- Băng keo.

- Bồn hạt đậu hoặc túi rác lâm sàng.

- Găng tay.

- Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.

3. Tiến hành kỹ thuật:

- ĐD mang khẩu trang đến kiểm tra số phòng, số giường, họ tên, tuổi NB.

- Báo và giải thích lại cho NB biết việc sắp làm.

- Để mâm nơi thuận tiện, gần vết thương.

- Phơi bày vết thương.

- Rửa tay thương quy/ sát khuẩn tay nhanh.

- Mang găng tay sạch.

- Tháo băng bẩn (bằng kềm sạch hoặc găng tay sạch), rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh lại (nếu cần).

- Mở khăn vô khuẩn đậy mâm (hoặc mở bao gói bộ thay băng vô khuẩn).

- Lấy kềm vô khuẩn an toàn.

- Dùng kềm (hoặc nhíp) gắp gòn viên thấm dung dịch sát khuẩn vừa đủ rửa từ đường giữa (ngay vết khâu), hai bên chân chỉ.

- Rửa xung quanh vết may rộng ra cách đường may 5 cm.

- Đắp kín vết may bằng gạc, che phủ vết may rộng ra 5 cm.

- Tháo găng tay.

- Dán băng keo.

- Để người bệnh lại tiện nghi.

- Thu dọn dụng cụ mang về phòng.

4. Dọn dụng cụ:

- Ngâm ngập dụng cụ trong dung dịch khử khuẩn - trả về chỗ cũ hoặc gởi đi tiệt khuẩn.

- Rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh.

5. Ghi hồ sơ:

- Ngày giờ chăm sóc vết thương vô khuẩn.

- Vị trí vết thương.

- Tình trạng vết thương.

- Dung dịch rửa vết thương.

- Họ và tên người thực hiện.

IV. AN TOÀN NGƯỜI BỆNH

1.      Các nguy cơ tai biến, cách phòng ngừa và xử trí khi tai biến xảy ra

2. An toàn người bệnh 

- Áp dụng phương pháp vô khuẩn tuyệt đối.

- Không bôi, thoa thuốc sát khuẩn lên vết thương.

- Che vết thương đủ kín.

- Theo dõi dấu hiệu nghi vết may nhiễm khuẩn:

+ Cảm giác đau nơi vết thương tăng.

+ Thân nhiệt tăng.

+ Chung quanh vết thương viêm tấy đỏ.

- Hướng dẫn NB chế độ dinh dưỡng hợp lý.

- Tuân thủ các thời điểm rửa tay.

V.      BẢNG KIỂM LƯỢNG GIÁ DỰA THEO CHUẨN NĂNG LỰC

VI. BIỂU MẪU ÁP DỤNG 

B.     CẮT CHỈ VẾT THƯƠNG

I.       MỤC ĐÍCH

- Tránh xẹo xấu.

- Thoát lưu dịch, mủ.

II.    CHỈ ĐỊNH:

- Vết thương lành tốt đến ngày cắt chỉ.

- Vết thương nhiễm trùng.

III. CÁC BƯỚC CÔNG VIỆC:

1. Chuẩn bị NB :

-  ĐD mang khẩu trang đến kiểm tra số phòng, số giường, tên, tuổi NB.

-  Báo và giải thích cho NB biết việc sắp làm.

-  Quan sát và đánh giá tình trạng vết thương.

-  Về phòng rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh, soạn dụng cụ đầy đủ và phù hợp.

2. Chuẩn bị dụng cụ

* Dụng cụ vô khuẩn:

- Kềm kelly.

- Nhíp không mấu.

- Kéo cắt chỉ.

- Chén chum đựng dung dịch sát khuẩn da (cồn Iod 1%o hoặc Betadine 10%).

- Gòn.

- Gạc.

Hoặc bộ thay băng vô khuẩn đóng gói sẵn gồm: 1 kềm kelly (1 nhíp), 1 kéo cắt chỉ, chén chum đựng dung dịch sát khuẩn, gòn viên, gạc.                                                                                                

* Dụng cụ sạch:

- Găng tay sạch.

- Giấy lót không thấm.

- Băng keo.

- Kéo cắt băng (nếu cần)

3. Tiến hành kỹ thuật

- ĐD mang khẩu trang đến kiểm tra số phòng, số giường, họ tên, tuổi NB.

- Báo và giải thích lại cho NB biết việc sắp làm.

- Để mâm nơi thuận tiện, gần vết thương.

- Bọc lộ vết khâu (giữ cho người bệnh được kín đáo và thoải mái).

- Đặt tấm lót không thấm phía dưới nơi vị trí vết khâu.

- Rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh, mang găng tay sạch.

- Tháo băng bẩn (bằng kềm sạch hoặc găng tay sạch ), rửa lại tay (rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh nếu cần).

- Mở khăn mâm dụng cụ vô khuẩn (hoặc mở bao gói bộ thay băng vô khuẩn)

- Lấy kềm vô khuẩn an toàn.

- Sát khuẩn vết khâu và vùng da xung quanh an toàn.

- Đặt gạc ở vị trí an toàn gần vết khâu.

- Dùng kéo cắt từng mối chỉ nhẹ nhàng (chỉ nằm trên da không được chui xuống dưới da).

- Đặt từng mối chỉ lên miếng gạc để kiểm tra sự nguyên vẹn của mối chỉ.

- Sát khuẩn lại vết khâu, rộng ra xung quanh 5 cm.

- Che chở vết khâu (rộng ra 5 cm).

- Cố định bông băng.

- Tháo găng tay, rửa tay thường quy/ sát khuẩn tay nhanh.

- Báo cho người bệnh biết việc đã xong, cho người bệnh nằm lại tư thế tiện nghi.

- Thu dọn dụng cụ mang về phòng, xử lý chất thải lây nhiễm đúng cách.

- Rửa tay thường quy/sát khuẩn tay nhanh.

- Ghi hồ sơ.

4. Dọn dụng cụ

- Ngâm ngập dụng cụ trong dung dịch khử khuẩn - trả về chỗ cũ hoặc gởi đi tiệt khuẩn.

5. Ghi hồ sơ

- Ngày giờ cắt chỉ.

- Tình trạng vết khâu.

- Dung dịch, loại băng sử dụng.

- Phản ứng của người bệnh (nếu có).

- Tình trạng vết khâu.

- Có cắt chỉ hay mở kẹp.

- Phản ứng của người bệnh (nếu có).

- Nội dung giáo dục sức khoẻ cho người bệnh.

- Họ và tên người thực hiện.

IV. AN TOÀN NGƯỜI BỆNH

1. Các nguy cơ tai biến, cách phòng ngừa và xử trí khi tai biến xảy ra

2. Đảm bảo an toàn NB

- Đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn khi cắt chỉ vết khâu.

- Thời gian cắt chỉ vết khâu tuỳ thuộc vào chỉ định của bác sĩ điều trị.

+ Trung bình 7 - 14 ngày sau phẫu thuật.

+ Các vết khâu chịu lực: 14 - 21 ngày.

+ Thời gian để vết khâu càng lâu (> 14 ngày) càng để lại sẹo.

+ Tuỳ theo vị trí: Mặt 3 - 5 ngày; Cổ 5 - 8 ngày; Da đầu 7 - 9 ngày; Chi trên 8 - 14 ngày; Thân 10 - 14 ngày; Chi dưới 14 - 28 ngày

+ Tuỳ theo tình trạng vết khâu, và tình trạng người bệnh.

- Thao tác cắt chỉ nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương da, chỉ trên da không được chui      xuống dưới da.

- Quan sát tình trạng mép vết thương trong khi cắt chỉ.

- Kiểm tra các mối chỉ sau khi cắt giúp tránh để sót lại chỉ trong da/ đảm bảo tất cả mối chỉ đã được cắt.

- Sau khi cắt chỉ, có thể sử dụng loại keo dính sinh học hoặc băng dính đặc hiệu để cố định mép vết thương.

- Không bôi, thoa thuốc sát khuẩn lên vết thương.

- Che vết thương đủ kín.

- Theo dõi dấu hiệu nghi vết may nhiễm khuẩn: Cảm giác đau nơi vết thương tăng; Thân nhiệt tăng; Chung quanh vết thương viêm tấy đỏ.

- Hướng dẫn NB chế độ dinh dưỡng hợp lý.

- Tuân thủ các thời điểm rửa tay.

V.  BẢNG KIỂM LƯỢNG GIÁ DỰA THEO CHUẨN NĂNG LỰC

VI. BIỂU MẪU ÁP DỤNG