Logo Bệnh viện Nhân dân 115
19/02/2020 15:51

Ứng dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID điều trị nhồi máu não đến sau 6 giờ tại Bệnh viện Nhân dân 115

Bệnh viện Nhân dân 115 là đơn vị đầu tiên của cả nước ứng dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID vào chỉ định can thiệp lấy huyết khối điều trị nhồi máu não cho người bệnh đến sau 6 giờ. Cho tới nay đã có hàng trăm ca người bệnh được cứu sống nhờ phần mềm này.

1. Giới thiệu đơn vị Can thiệp mạch máu thần kinh khoa Chẩn đoán hình ảnh:

Đơn vị can thiệp mạch của khoa được thành lập từ năm 2003 và đã áp dụng các phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu mang lại hiệu quả tối ưu cho người bệnh như: Can thiệp nội mạch điều trị bệnh lý dị dạng mạch máu thần kinh và cột sống; Can thiệp nội mạch lấy huyết khối điều trị đột quỵ thiếu máu não cấp; Lấy huyết khối điều trị thuyên tắc động mạch phổi và mạch máu ngoại biên; Can thiệp nội mạch tạo hình mạch máu bằng bóng, Stent; Can thiệp nội mạch thuyên tắc mạch điều trị: U gan nguyên phát (TOCE, TACE), u xơ tử cung, phì đại lành tính tiền liệt tuyến, ho ra máu sét đánh,…

Trong đó Can thiệp tiêu sợi huyết đường động mạch áp dụng từ năm 2008, can thiệp nội mạch lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học điều trị nhồi máu não cấp đã triển khai từ tháng 4 năm 2012, tới nay đã cứu hàng ngàn người bệnh. Bệnh viện đã đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho nhiều bệnh viện đa khoa tỉnh trong cả nước. Tuy nhiên giới hạn về mặt thời gian của các kỹ thuật này chỉ áp dụng cho người bệnh nhồi máu não đến bệnh viện trước 6 giờ từ khi khởi phát triệu chứng.

2. Mục đích và cơ sở áp dụng:

Ứng dụng công nghệ 4.0 vào công tác điều trị, nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị người bệnh.

- Từ kết quả của nghiên cứu NINDS được xuất bản năm 1995 đã dẫn tới việc Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho phép sử dụng thuốc rt-PA đường tĩnh mạch điều trị đột quỵ do thiếu máu não cấp tính và cửa sổ thời gian điều trị cho nhóm bệnh này là trước 3 giờ sau khi biểu hiện triệu chứng. Sau thử nghiệm ECASS III năm 2008, đã mở rộng cửa sổ điều trị lên tới 4,5 giờ.

Tiếp theo các thiết bị lấy huyết khối cơ học được FDA cho phép sử dụng: Merci – 2004, Penumbra - 2008 và Solitaire - 2012 được chỉ định sử dụng trong vòng 6 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng ở các người bệnh bị tắc mạch máu não lớn.

- Hướng dẫn Hiệp hội đột quỵ/Tim mạch Hoa kỳ năm 2018 dựa trên hai thử nghiệm DAWN và DEFUSE III đã nâng cửa sổ can thiệp lấy huyết khối điều trị nhồi máu não mở rộng lên tới 24 giờ, cả hai thử nghiệm này đều chụp CT hoặc MRI tưới máu não, dữ liệu sau đó được xử lý bởi phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID.

- Hàng năm Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận khoảng 20.000 ca đột quỵ. Năm 2006, bệnh viện tiến hành làm ca tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch đầu tiên. Năm 2008, làm ca tiêu sợi huyết động mạch đầu tiên. Năm 2009, hút huyết khối bằng dụng cụ Penumbra, và tháng 4 năm 2012 lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học Solitaire stent và cho đến năm 2018 chúng tôi đã tiến hành các kỹ thuật tiên tiến nhất trên thế giới để lấy huyết khối điều trị nhồi máu não cấp nhưng cửa sổ thời gian vẫn dưới 6 giờ.

Do tình hình giao thông, điều kiện vận chuyển người bệnh còn một số hạn chế nên người bệnh bị đột quỵ não cấp đến bệnh viện để kịp giờ vàng chiếm tỷ lệ rất thấp ngay cả ở các nước tiên tiến, tỷ lệ người bệnh đến bệnh viện trễ sau 4,5 giờ chiếm tỷ lệ rất cao khoảng 90%.

- Cũng năm 2018 phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID đã được FDA – Hoa Kỳ chấp thuận cho sử dụng tại Hoa Kỳ, nên chúng tôi thấy cần áp dụng sớm tại Việt Nam phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID để chỉ định can thiệp lấy huyết khối cơ học cho nhóm người bệnh nhồi máu não đến sau 6 giờ nhằm ứng dụng công nghệ 4.0 vào công tác điều trị.

- Ngày 21/6/2019 Bệnh viện Nhân dân 115 cùng với Bệnh viện Gia An 115 là 02 đơn vị đầu tiên của cả nước đã ứng dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID vào chỉ định can thiệp lấy huyết khối điều trị nhồi máu não cho người bệnh đến sau 6 giờ. Mặc dù mới được triển khai nhưng cho tới nay đã có cả trăm người bệnh tiếp tục được cứu sống nhờ phần mềm này.

3. Giới thiệu phần mềm RAPID: Phần mềm sẽ giúp:

_ Tính toán thang điểm ASPECT;


- Chẩn đoán chính xác vị trí mạch máu tắc;

- Đánh giá tuần hoàn bàng hệ tốt hay xấu; Tmax>10S/Tmax>6s: <0.5 bàng hệ tốt;

- Định lượng vùng não chết và vùng não cần cứu chữa – tái thông sớm;

+ Vùng não chết: 33ml

+ Vùng não cần cứu chữa: 103ml

+ Tỷ lệ vùng não cần cứu chữa/vùng não chết: 4.1


- Chỉ định để can thiệp lấy huyết khối cơ học;

4. Cách thực hiện:

Sau khi người bệnh bị nhồi máu não cấp đến bệnh viện được chụp CT scanner loại trừ xuất huyết thì tiếp tục chụp mạch máu não bằng CTA hoặc MRA để chẩn đoán xác định vị trí mạch máu bị tắc nghẽn.

Nếu người bệnh đến sau 6 giờ thì tiến hành chụp CT hoặc MRI tưới máu não để chẩn đoán định tính các vùng não đã chết và thiếu máu cần phải tái thông để được cứu sống. Muốn can thiệp nội mạch lấy huyết khối thì chúng ta cần định lượng vùng não đã chết và thiếu máu cần phải tái thông và áp dụng phần mềm RAPID để chúng ta quyết định điều trị cho người bệnh ngay lập tức.

Phần mềm này cài đặt tại bệnh viện, sau khi các hình ảnh CT hoặc MRI được chụp đưa vào phần mềm RAPID để tính toán và xử lý rất nhanh 30 giây – 2 phút và được gửi ngay kết quả về hệ thống PACS bệnh viện hoặc gửi trực tiếp đến điện thoại di động hoặc máy tính của các bác sĩ. Chuyên gia sẽ ra quyết định can thiệp lấy huyết khối cơ học để điều trị cho người bệnh.


5. Một số thông tin về ca đầu tiên thực hiện tại bệnh viện, ekip thực hiện và kết quả

      Ca 01: Ca đầu tiên ứng dụng phần mềm RAPID để chỉ định điều trị nội khoa và chống chỉ định can thiệp lấy huyết cơ học.

      13:28:17 21/06/2019 tên người bệnh Định Thị Đ… 1934, nữ, chẩn đoán: nhồi máu não đến sau 6 giờ (09 giờ từ khi khởi phát triệu chứng), người bệnh được chụp CT scanner sọ không thuốc, có thuốc, MRI (DWI, FLAIR, ADC, Perfusion) và dùng phần mềm RAPID để định lượng tổn thương: phần mềm ghi nhận lõi hoại tử 122 ml, vùng thiếu máu không còn nên theo hướng dẫn của phần mềm RAPID thì không chỉ định can thiệp nội mạch lấy huyết khối cơ học trường hợp này, chuyển điều trị nội khoa.


Ca 02: Ca đầu tiên ứng dụng phần mềm RAPID để chỉ định can thiệp lấy huyết khối cơ học người bệnh đến sau 6 giờ.

18:31:32 27/06/2019 tên người bệnh Hoàng Gia T…. sinh 1963, nam, chẩn đoán: nhồi máu não đến sau 6 giờ (12 giờ 42 phút – Người bệnh đi ngủ lúc 21 giờ và phát hiện đột quỵ sau khi ngủ dậy), người bệnh được chụp CT scanner sọ não không thuốc, có thuốc, MRI (DWI, FLAIR, ADC, Perfusion) và dùng phần mềm RAPID để định lượng tổn thương: Ghi nhận vùng nhồi máu 33 ml, vùng cần cứu chữa 103 ml. Theo hướng dẫn phần mềm RAPID thì người bệnh có chỉ định và tiến hành can thiệp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Kết quả người bệnh hồi phục tốt sau can thiệp tái thông.

Ekip thực hiện: BS CKII Nguyễn Đức Khang, Ts Bs Âu Dương Mỹ Vân, BS CKII Trần Thanh Vũ, BS CKI Nguyễn Quang Trí, Ts Bs Nguyễn Huy Thắng, Ts Bs Trương Lê Tuấn Anh, CN Phạm Văn Ấn, CN Phan Tấn Hoàng, ĐD Lê Thị Xuân Xanh, ĐD Lê Thị Châm.

6. Ý nghĩa:

Phần mềm này đã được FDA chấp thuận cho sử dụng và được áp dụng tại một số nước tiên tiến, trong số các người bệnh được chỉ định can thiệp lấy huyết khối cơ học bằng phần mềm RAPID để điều trị người bệnh nhồi máu não đến sau 6 giờ thì có 49% các trường hợp có kết quả lâm sàng tốt theo thang điểm Rankin sửa đổi (mRS 0-2) thay vì chỉ có 19% người bệnh có kết quả lâm sàng tốt nếu không áp dụng phần mềm này.

Như vậy, ứng dụng phần mềm RAPID là cứu cánh cho những người bệnh bị đột quỵ đến bệnh viện trễ sau 6 giờ và nhóm này gặp rất nhiều ở Việt Nam khi mà điều kiện cấp cứu, thông tin truyền thông, kiến thức của người dân, phương tiện giao thông còn một số hạn chế.


Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Đức Khang

Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Nhân dân 115

TỔNG ĐÀI ĐẶT LỊCH KHÁM BỆNH

028 1080